W języku angielskim funkcjonuje jego wiele odmian, jednak dwie najpopularniejsze to ta brytyjska (oznaczana jako BrE) oraz amerykańska (AmE). Największa różnica to oczywiście akcent i wymowa, ale BrE oraz AmE różnią się też konkretnymi słowami czy zasadami. Zwykle w szkole uczymy się pierwszej odmiany, czyli british english. Jednak w filmach, muzyce czy w sieci możemy zauważyć, że granica się nieco zaciera, a niektóre słowa są używanie zamiennie. British or american english? Czym różni się angielski brytyjski od amerykańskiego?
Zupełnie różne słowa
To, co na początku przygody z językiem angielskim może zaskakiwać to właśnie różnice w słownictwie. Uczymy się konkretnych słówek, po czym okazuje się, że w wersji amerykańskiej brzmią zupełnie inaczej. Czasem używamy słów amerykańskich, zupełnie nie zdając sobie z tego sprawy! Sprawdźcie, co to za słówka:
| British English | American English | polskie tłumaczenie |
| film | movie | film |
| lift | elevator | winda |
| braces | suspenders | szelki |
| chips | french fries | frytki |
| biscuit | cookie | herbatnik |
| flat | apartment | mieszkanie |
| zebra crossing | crosswalk | przejście dla pieszych |
| petrol | gas | benzyna |
| ladybird | ladybug | biedronka |
| motorway | highway | autostrada |
| bill | check | rachunek (w restauracji) |
| torch | flashlight | latarka |
| bag | purse | torebka |
| wardrobe | closet | szafa |
| underground | subway | metro |
| shop | store | sklep |
| roundabout | traffic circle | rondo |
| maize | corn | kukurydza |
| chemist’s | drugstore | apteka |
| sweets | candy | cukierki |
| garden | yard | ogród |
| post | poczta (system pocztowy) | |
| takeaway | takeout | jedzenie na wynos |
| caravan | trailer | przyczepa kempingowa |
| draught | draft | przeciąg |
Zmiana co do zasady – różnice w pisowni
Konkretne słówka to jedno, ale między british, a american english mamy też nieco subtelniejsze różnice. Chodzi o pisownię niektórych słów. Wyglądają podobnie, znaczą to samo, ale często różni je jedna czy dwie literki oraz oczywiście wymowa. Jakie to słówka?
(Po lewej wersja brytyjska, po prawej amerykańska.)
colour ➜ color
favourite ➜ favorite
organise ➜ organize
centre ➜ center
dialogue ➜ dialog
neighbour ➜ neighbor
theatre ➜ theater
flavour ➜ flavor
British or american english? Pozostałe różnice
Poza różnicą w słówkach, mamy też różne zasady gramatyczne czy zwyczaje zapisu. Co do nich należy?
Pisownia i interpunkcja
To nieduża różnica, ale warto zwrócić na nią uwagę. Może się okazać, że nasz rozmówca wcale nie popełnia błędu, a używa innej odmiany języka angielskiego.
- skróty
W angielskim brytyjskim postawienie kropki po skrócie zależy od tego, na jaką literę kończy się dany skrót. W amerykańskim z kolei kropkę stawiamy zawsze.
| pełne słowo | British English | American English |
| Mister | Mr | Mr. |
| Doctor | Dr | Dr. |
| Professor | Prof. | Prof. |
- zapisywanie dat
Daty to jedna z najbardziej uciążliwych różnic pomiędzy british, a american english. Różnica bowiem polega na tym, że w języku brytyjskim zapisuje się kolejno: dzień, miesiąc i rok, w amerykańskim z kolei najpierw występuje miesiąc, potem dopiero dzień i rok.
| British English | American English |
| 12/03/2021 | 03/12/2021 |
| 12 March 2021 | March 12, 2021 |
- zapisywanie godzin
Kolejna różnica w zapisie występuje przy zegarze, choć nie jest to nic, co rzuca się w oczy. W języku brytyjskim godzinę powinniśmy zapisać z kropką, czyli: 12.15, natomiast w amerykańskim użyjemy dwukropka, czyli 12:15.
- cytaty i cudzysłów
W języku brytyjskim cytat rozpoczniemy od pojedynczego cudzysłowu. Jeśli w nim występuje kolejny – użyjemy podwójnego. Natomiast znaki interpunkcyjne jak kropki i przecinki, niebędące częścią cytatu – umieścimy poza cudzysłowem. W amerykańskiej odmianie zasady są zupełnie odwrotne.
| British English | American English |
| ′To frack′, in general, means to ′inject liquid into′. | ″To frack,″ in general, means to ″inject liquid into.″ |
Czytaj również: Godziny po angielsku – czy znasz się na zegarku?
Brytyjska i amerykańska gramatyka
Różnice pojawiają się również w kwestiach gramatycznych. Nie są to różnice znaczące, ale na pewno je zauważyliście!
- rzeczowniki zbiorowe
Rzeczowniki zbiorowe określają nam grupę ludzi jak: rodzina, personel czy zespół. Możemy je traktować jako całość lub pojedyncze jednostki. W języku brytyjskim częściej skorzystamy z formy mnogiej, zaś w amerykańskim – pojedynczej.
| British English | American English |
| The team are very good. | The team is very good |
| My family are everything to me. | My family is everything to me |
| The crew are well trained. | The crew is well trained. |
- przyimki
W odmianie amerykańskiej i brytyjskiej przyimków użyjemy nieco inaczej. Spójrzcie na przykłady!
| British English | American English |
| at the weekend | on the weekend |
| different to | different from |
| in the street | on the street |
| at the front | in the front |
- uproszczenia
Amerykanie lubią upraszczać sobie życie. Nie ma w tym nic złego czy dziwnego, że robią to również w języku! Jakie uproszczenia znajdziemy w amerykańskiej odmianie języka?
have got ➜ have
Podczas, gdy Brytyjczycy powiedzą: “I’ve got a cat.”, Amerykanie skrócą to do: “I have a cat.”
Kolejnym ogroomnym uproszczeniem są czasowniki nieregularne! Właściwie w amerykańskiej wersji językowej są one uproszczone do czasowników regularnych. Jak więc to będzie wyglądało?
| podstawowa wersja czasownika | British English (past participle) | American English (past participle) |
| burn | burnt | burned |
| learn | learnt | learned |
| smell | smelt | smelled |