Zapis fonetyczny to bardzo przydatna rzecz, która potrafi ułatwić życie. O ile… umiemy z niego korzystać! Alfabet fonetyczny może na pierwszy rzut oka wyglądać niczym tajemnicze szlaczki. Rzeczywiście – znaki nie występują w języku polskim, jednak to właśnie dzięki nim jesteśmy w stanie opanować angielską wymowę! Wystarczy nauczyć się zapisu fonetycznego, a będziemy umieli wypowiedzieć każde słówko – nawet to, które widzimy po raz pierwszy! Jak dobrze wiecie, angielska wymowa różni się znacząco od wymowy polskiej. Oczywiście wraz z nauką języka uczymy się jej i zapamiętujemy różne reguły. Jednak gdy przed oczami pojawia się nowe, trudne słowo – w głowie pustka. Jak je przeczytać? Jak powinno brzmieć? Na ratunek przychodzi zapis fonetyczny w języku angielskim!
Zapis fonetyczny w języku angielskim – zasady
Zanim przejdziemy do nauki alfabetu i konkretnych znaków, musimy ustalić kilka pomocnych zasad. Bez tego ani rusz! Trzeba pamiętać przede wszystkim o jednym: nie zawsze jedna litera będzie jednym dźwiękiem. Co to znaczy? W języku angielskim popularne są sytuacje, w której to kilka liter tworzy dźwięk. Bywa też, że dana litera jest innym dźwiękiem w zależności od słowa, w którym występuje. To sprawia, że zapis fonetyczny jest niemal konieczny do poprawnej nauki wymowy angielskiej. To, że nauczymy się wypowiadać dane słowo, nie oznacza, że będziemy potrafili wszystkie inne słówka, nawet złożone z tych samych liter!
Alfabet fonetyczny – śmieszne szlaczki?
Czas na trochę praktyki! Dźwięki w języku angielskim dzielą się na krótkie samogłoski (short vowels), długie samogłoski (long vowels), spółgłoski (consonants) oraz dwugłoski czyli dyftongi (diphthongs). Zobaczcie, jak wygląda ich zapis!
Samogłoski krótkie – zapis fonetyczny
/ʌ/ To nieco przytłumione polskie “a”. Najczęściej odpowiada literom o, u lub ou.
cup
/kʌp/
love
/lʌv/
touch
/tʌtʃ/
/æ/ Popularna samogłoska, dźwięk pomiędzy polskim a oraz e.
cat
/kæt/
hand
/hænd/
family
/ˈfæməli/
/e/ Można skojarzyć z polskim krótkim e. Dźwięk /e/ najczęściej odpowiada literom a, e lub ea.
pet
/pet/
ready
/ˈredi/
tell
/tel/
/ə/ Dźwięk, który nosi nazwę schwa. Jego brzmienie jest pomiędzy polskim e oraz u. Jest jednym z najpopularniejszych dźwięków występujących w języku angielskim
about
/əˈbaʊt/
the
/ðə/
listen
/ˈlɪsən/
/ɒ/ Dźwięk pomiędzy polskim a i o.
forest
/ˈfɒrɪst/
obvious
/ˈɒbviəs/
hot
/hɒt/
/ʊ/ Dźwięk najczęściej odpowiada literze u, a także połączeniom liter oo i ou. Wypowiemy go jak krótkie u.
put
/pʊt/
good
/gʊd/
would
/wʊd/
/ɪ/ Połączenie polskiego i oraz y. Najczęściej ten dźwięk odpowiada literze i, jednak czasami wypowiadamy go w słowach pisanych przez e oraz y.
become
/bɪ’kʌm/
win
/wɪn/
typical
/ˈtɪpɪkəl/
Samogłoski długie – zapis fonetyczny
/iː/ lub /i/ Długie i, podobne do polskiego. Ten dźwięk odpowiada najczęściej literom e lub ee, ale także ea, ei, ie, i.
need
/niːd/
belief
/bəˈliːf/
agree
/əˈɡriː/
/ɔː/ Długie o może występować jako litera o, a lub ou.
tall
/tɔːl/
for
/fɔː/
thought
/θɔːt/
/ɑː/ Długie a – zwykle występuje właśnie pod tą literą.
car
/kɑːr/
start
/stɑːt/
hard
/hɑːd/
/uː/ Długie u – najczęściej odpowiada literom o, oo, ale także ugh lub ew.
food
/fuːd/
who
/huː/
blew
/bluː/
/ɜː/ Długie e. Często występuje tam, gdzie obok siebie są litery e i r, ale nie tylko. Jest to dźwięk pomiędzy polskim e i u.
Trzeba pamiętać, że wymowa w języku brytyjskim różni się od tej, w angielskim amerykańskim. Wyżej przedstawione znaki fonetyczne dotyczą wymowy British English. Amerykański zapis będzie się nieco różnił. Dawka wiedzy, która znalazła się w tym tekście pozwoli Wam opanować wymowę brytyjskich słów. Pamiętajcie jednak, że to praktyka czyni mistrza! Jeśli mimo zapisu fonetycznego nie wiecie, jak powiedzieć dane słówko – dobrym pomysłem jest skorzystanie ze słownika online, który udostępnia nagraną wymowę. Porównajcie usłyszane dźwięki z zapisem fonetycznym, powtórzcie kilka razy i… gotowe!
